یابت

دیابت یا بیماری قند (یا Diabetes Mellitus)  یک اختلال سوخت و سازی (متابولیک) در بدن می باشد که  در این بیماری بدن توانایی تولید هورمون انسولین را ندارد و یا بدن در برابر هورمون انسولین مقاوم شده است  و بنابراین نمی تواند انسولین تولید کند و عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. انسولین در بدن نقش پایین آوردن قند خون را دارد. دو نوع دیابت وجود دارد . در دیابت نوع یک، تخریب سلول‌های بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می‌شود و در نوع دو، مقاومت پیش رونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلول‌های بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجرگردد. در دیابت نوع دو مشخص است که عوامل ژنتیکی، کم تحرکی و چاقی  نقش بسیار مهمی در ابتلای فرد  دارند.

در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می‌یابد از این‌رو میزان قند خون افزایش یافته که به‌آن هایپرگلیسمی می‌گویند. زمانی که افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد، باعث تخریب رگ‌های بسیار ریز در بدن میگردد که می‌تواند اعضای مختلف بدن را مثل  کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کند. همچنین دیابت با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی عروقی ارتباط مستقیمی دارد؛ لذا غربالگری و تشخیص زودرس این بیماری در افراد با ریسک بالا می‌تواند در پیشگیری از این عوارض مؤثر باشد. تشخیص و همچنین غربالگری دیابت با انجام آزمایش قند خون میسر است.

 مراحل اوليه بيماري ممكن است هيچ علامتي نداشته باشيد ولي علائم اوليه بيمار شامل:

1- تشنگي شدید

2- خواب رفتن و سوزنسوزن شدن دست و پا

3- عفونت مكرر قارچي در پوست، لثهها و دستگاه تناسلي زنانه

4- گرسنگي شدید

5- ادرار زياد و مكرر

6- زخم يا خونريزي كه دير بهبود مييابد

7- كاهش وزن بدون دليل

8- ديد تار كه روز تا روز متفاوت است

9- خواب آلودگي و خستگي غيرمعمول

10- پوست خشك و خارشدار

اگر يك يا چند علامت از اين علائم را داشتيد سريع با پزشك خود تماس بگيريد.

چه كسي در معرض خطر ديابت است ؟

1- اگر بالاي 45 سال داريد

2- اگر وزن شمـآن زياد است

3- اگر منظم ورزش نميكنيد

7- اگر HDL≤40 داريد

8- اگر TG>250 mg/dl داريد.

4-اگر والدين يا خواهر يا برادر شما ديابت دارند

5- اگر خانم هستيد و نوزاد بالاي 5/4 كيلوگرم بدنيا آوردهايد يا در دوران حاملگي ديابت داشته ايد

6- اگر فشار خون شما بالاتر از 90/140 ميليمتر جيوه است

چگونه براي ديابت تست ميشويد ؟

اگر 2 بار قند خون ناشتاي شما بالاتر از 126 باشد تشخيص ديابت قطعي است. اگر 2بار قند خون غيرناشتاي شما بالاتر از 200 باشد باز ديابت قطعي است. اگر قند كمتر از 100باشد شما ديابت نداريد. و اگر بين 100 تا 126 باشد احتمال ديابت در شما بالاست و شما بايد تست تحمل گلوكز بشويد.

چرا زود تشخيص دادن ديابت مهم است ؟

5 سال قبل از بروز علائم ممكن است ديابت وجود داشته باشد. پس تخريب ناشي از قند خون بالا در بدن وجود دارد. پس هرچه زودتر ديابت تشخيص داده شود تغيير در روش زندگي (اصلاح رژيم غذائي، ورزش، كنترل وزن و مصرف دارو) زودتر انجام شده و تخريب ناشي از قند خون بالا ديرتر اتفاق ميافتد.

توضيح چربيهاي خون :

چربي هاي خون شامل تري گليسريديا كلسترول مي باشند.تري گليسريد بيشتر در اثر مصرف زياد برنج شيريني و بي تحركي بالا مي رود.كلسترول شامل دو نوع چربي خوب HDLوچربي بد يا همان LDL ميباشد.

شما تا ميتوانيدبايد نوع خوب يا HDLرا در خون بالا برده كه اين كار با پياده روي و ورزشهاي ائروبيك (هوازي نظير شنا دوچرخه سواري ....)مصرف ماهي سرخ نشده و ترك سيگار در افراد سيگاري انجام پذير است،و نوع بد كلسترول يا LDL را در خون كاهش دهيم.متاسفانه LDL با ورزش پايين نميآيد بلكه با كاهش مصرف چربي هاي حيواني و گوشت قرمز روغن هاي جامد امعاء و احشاء گوسفند بايد آن رادر خون كنترل نمود.

روش های  پیشگیری از دیابت

برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ که  رایج ترین نوع دیابت است ، پیشگیری بسیار مهم است .

مخصوصا اگر اضافه وزن دارید و یا سابقه فامیلی از این بیماری دارید، پیشگیری اهمیت بیشتری پیدا می کند.

از صبحانه صرف نظر نکنید: بسیاری تصور می کنند که نخوردن صبحانه می تواند به آنها کمک کند تا از دیابت یا اضافه وزن جلوگیری کنند . ولی حقیقت این است ،  به گزارش نیک صالحی کسانی که صبحانه های سبک می خورند ۳۵ تا ۵۰ درصد کمتر از کسانی که صبحانه نمی خورند مبتلا به دیابت می شوند. فقط باید از خوردن مقدار زیاد کربوهیدرات و غذاهای چرب در صبحانه اجتناب کنید.

میزان پروتئین را کاهش دهید: خوردن گوشت ، مرغ یا ماهی نباید زیاد باشد. از گوشت سرخ کرده پرهیز کنید. بیشتر مرغ ، ماهی یا بوقلمون و.. را کبابی مصرف کنید. گوشت را غذایی برای تفریح در نظر بگیرید،نه برای استفاده ی روزانه.مطالعه به روی ۳۷۰۰۰ هزار زن نشان می دهد خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در زنانی كه هر هفته حداقل ۵ بار گوشت قرمز مصرف می كنند، ۲۹ درصد بیشتر از زنانی است كه مصرف گوشت آنها كمتر از یك بار در هفته است.

سالاد زیاد بخورید: می توانید انواع مختلف سالاد را قبل از غذای اصلی بخورید. در رستوران نیز سالاد سفارش دهید. این کار به شماکمک خواهد کرد تا از خوردن غذاهای چرب و نامناسب بپرهیزید. خوردن سبزیجات با سس سركه فرانسوی،قبل از وعده غذای اصلی،به كنترل شدن میزان قند خون كمك شایانی می كند.

مرتب ورزش کنید: ورزش منظم بسیار مهم است  اگر زیاد به باشگاه های ورزشی علاقه ندارید می توانید کلاس شنا بروید. هدف اصلی این است که بدن شما تحرک داشته باشد تا کالری بسوزانید. افرادی كه به طور منظم ورزش می كنند تا چهار ساعت در هفته یا تقریبا ۳۵ دقیقه در روز تا ۸۰ درصد كاهش می یابد،حتی اگر این افراد در نتیجه ی این ورزش هیچ وزنی كم نكنند.این الگوی كاهش میزان خطر،به همین صورت در مطالعات مختلف تكرار شده است.

هر روز مقدار زیادی آب بنوشید: بهترین روش نوشیدن آب کافی انتخاب یک بطری زیباست. بله می توانید بطری مورد علاقه خود را انتخاب کرده و چندین بار در روز با آن آب بخورید. بایدحداقل به میزان ۸ لیوان در روز آب بنوشید.

مقدار زیادی میوه بخورید: میوه هایی نظیر سیب، پرتغال، هلو ، هندوانه و .. عالی خواهند بود.

رژیم غذایی خود را یادداشت کنید: می توانید لیست روزانه ی رژیم غذایی خود را بنویسید. این کار را یک هفته انجام دهید تا بدین صورت قادر به کنترل خود در زمان خوردن غذاهای پر کالری باشید. این کار مطمئنا باعث می شود بیشتر احساس مسئولیت کنید.