موارد مصرف پروپرانولول

پروپرانولول در درمان آنژين صدري مزمن، پيشگيري و درمان آريتمي قلبي، كنترل قلبي، كنترل زيادي فشار خون، درمان كارديوميوپاتي هيپرتروفيك و پيشگيري از انفاركتوس مجدد ميوكارد، در درمان كمكي فئوكروموسيتوم و پيشگيري از سردردهاي عروقي مصرف مي‌شود.

فارماکوکینتیک پروپرانولول

حدود 90 درصد دارو از مجراي گوارش جذب مي‌شود. پيوند دارو به پروتئين‌هاي پلاسما خيلي زياد است. متابوليسم دارو كبدي بوده نيمه‌عمر آن 5-3 ساعت است. زمان لازم براي رسيدن به اوج اثر 5/1-1 ساعت است. دفع دارو كليوي است.

منع مصرف پروپرانولول

ااين دارو در شوك قلبي، نارسايي آشكار قلب، بلوك درجه دو يا سه دهليزي-بطني، برادي كاردي سينوسي و كاهش فشار خون سيستوليك به كمتر از 100 ميلي‌متر جيوه(براي پيشگيري از انفاركتوس مجدد ميوكارد) نبايد مصرف شود.

عوارض جانبی پروپرانولول

برادي كاردي، نارسايي قلب، اسپاسم برونش، انقباض عروق محيطي، اختلالات گوارشي، خستگي اشكال در به خواب رفتن، بثورات جلدي، اشكال درتنفس يا خس خس كردن، سردي دست‌ها و پاها، اغتشاش شعور به خصوص در سالمندان، توهم، افسردگي رواني، ورم مچ و ساق پا، ضربان آهسته و غير عادي قلب، يبوست، اضطراب يا نگراني، كاهش توانايي جنسي، اسهال، خواب‌آلودگي خفيف، سردرد، بي‌حسي يا گزگز كردن انگشتان دست و پا و خستگي يا ضعف غير عادي با مصرف اين دارو گزارش شده است.

تداخلات دارویی پروپرانولول

مقدار مصرف انسولين و داروهاي خوراكي پايين‌آورنده قند خون، هنگام مصرف همزمان با اين دارو بايد تنظيم گردد تا از كاهش بيش از حد قند خون جلوگيري شود. در صورت مصرف همزمان داروهاي مسدودكننده گيرنده بتا-آدرنرژيك با داروهاي مسدودكننده كانال‌هاي كلسيمي يا كلونيدين، اثرات كاهش فشار خون ممكن است تشديد شود. مصرف همزمان داروهاي مهاركننده و مونوآمين اكسيداز با اين دارو(مانند فورازوليدون و پروكاربازين) به علت امکان افزايش شديد فشار خون، توصيه نمي‌شود. در صورت مصرف همزمان اين دارو با آمين‌هاي مقلد سمپاتيك كه داراي فعاليت بتا-آدرنرژيك هستند، ممكن است اثرات هر دو دسته دارو كاهش يابند. گزانتين‌ها در صورت مصرف همزمان با اين دارو ممكن است موجب مهار اثرات درماني هر دو دسته دارو شوند. همچنين، كليرانس تئوفيلين افزايش مي‌يابد.

هشدار ها پروپرانولول

1- مصرف اين دارو درموارد زير بايد با احتياط فراوان صورت گيرد:

سابقه آلرژي، آسم نايژه‌اي، آمفيزيم يا برونشيت غير آلرژيك، نارسيايي احتقاني قلب، ديابت، پركاري تيروئيد، افسردگي رواني يا سابقه ابتلاء به آن.

2- مقدار مصرف اين دارو در سالمندان بايد بر اساس پاسخ بيمار تعيين شود. زيرا از يك طرف به علت كاهش حساسيت اين بيماران به اثر دارو ممكن است افزايش مقدار مصرف لازم باشد و از طرف ديگر به علت كاهش توانايي متابوليسم و دفع دارو، كاهش مقدار مصرف ممكن است ضرورت يابد.

3- در بيماران مبتلا به عيب كار كبد، مقادير مصرف اين دارو بايد كاهش يابد.

4- در صورت بروز افسردگي ناشي از اين دارو، مصرف آن بايد قطع شود.

5- اگر بعد از يك دوره درمان طولاني با اين دارو قطع مصرف آن ضرورت پيدا كند، بايد مصرف اين دارو به تدريج و حداقل طي سه روز تا دو هفته قطع شود. در طول اين مدت، بيمار بايد از فعاليت‌هاي شديد بدني پرهيز كند تا خطر بروز انفاركتوس ميوكارد يا آريتمي به حداقل برسد. اگر پس از قطع مصرف دارو، علايم قطع مصرف بروز كرد، بايد مصرف دارو را به طور موقت مجدداً شروع نمود ولي به دنبال بهبود بيمار، آن را با احتياط قطع كرد.

6- در طول مصرف اين دارو، پيگيري عملكرد قلب، تعيين نبض، اندازه‌گيري فشار خون و ثبت نوار قلبي و اندازه‌گيري ضربان قلب ضروري است.